Historia Bębnowa

Ogłasza się wiadomość otwarcia spadku po niegdy Józefie z Topolskich Łączkowskiey, Wincentego Łączkowskiego małżonce, na dniu 30 Maia 1831 r. zmarłey, dziedzicce dóbr Bębnowa i części Szynkielowa lit. A, w Pcie Wieluńskim położonych, z wyznaczeniem półrocznego terminu na dzień 28 Lutego 1833 r. tu w Kaliszu w mey Kancellaryi końcem zgłoszenia się osób prawo do spadku maiących, a szczególniey do przeniesienia tytułu własności dóbr rzeczonych Bębnowa i Szynkielowa części lit. A. tudzież co do summ złp. 2480 gr. 1 w dziale IV, pod Nr. 16, lit. c, na dobrach Działoszynie hypotekowanych, niemniey do części iaka dla niey przypadnie z kapitału złp. 21,340 na ;dobrach Kazimierzu i Przyimie w Powiecie Konińskim sytuowanych, i z kapitału 22,326 złp. na dobrach Chotowie w Powiecie Wieluńskim w dziale IV pod Nr. 17 zapisanego. Kalisz dnia 14 Lipca 1832 r. Reient Kan. Ziem. Wdztwa Kaliskiego, Mikołay Basiński.

Dnia 2go b.m., we wsi Bębnowie, Pcie Wieluńskim, rozstał się z tym światem, opatrzony ŚŚ. SAKRAMENTAMI, ś. p. Alexander Kossowski, Obywatel ziemski. Ś. p. Alexander, skonem swym osierocił nieutuloną w smutku Małżonkę, pięcioro drobnych dziatek, a w sercach wszystkich tych, którzy go znali, zostawił żal i smutek. Liczne zgromadzenie współ-Obywateli i Sąsiadów, w czasie przeniesienia zwłok i pogrzebu, które się odbyły w dniach 4tym j 5tym b.m. w parafjalnyrn Kościele Ossiakowa, w spółczuciem swojem oddało hołd przymiotom duszy zmarłego; boleść zaś na wszystkich rozlana i twarzach, westchnienie z każdej wybiegające piersi, mówiło jawniej niż wszelkie głośne pochwały: to jest skon poczciwego Człowieka, prawego Obywatela!— L. N.

KRONIKA CYWILNA Odpowiedzialność za udział w dewastacyi cudzego majątku wystawionego na sprzedaż przez Tow. Kred. Ziem. Dobra Bębnów, stanowiące własność Feliksa Dębskiego, wystawione zostały na sprzedaż przez towarzystwo kredytowe ziemskie. W dniu 12 (24) Maja 1889 roku, delegowany towarzystwa sporządził krótki opis majątku z wyszczególnieniem inwentarza martwego i żywego. Po odbytej drugiej licytacyi utrzymał się przy majątku, skutkiem postąpienia czwartej części szacunku, Marceli Maciński. Nabywca, wszedłszy w posiadanie majątku, nie znalazł inwentarza, słomy, siana, nawozu; budynki okazały się uszkodzonemi, las zaś wyrąbanym. W ostatnich czasach rządził w majątku sąsiad i przyjaciel wywłaszczonego, Adolf Kokczyński. Kokczyński niektóre przedmioty, jak słomę i siano wywiózł do swego majątku, inne sprzedał lub zlecił sprzedać miejscowemu rządcy. Maciński wystąpił z powództwem przeciwko Kokczyńskiemu o zasądzenie mii rs. 3,661 z procentem, tytułem wynagrodzenia szkód, które zrządził mu Kokczyński czynami swymi, polegającymi na usunięciu przedmiotów, które powinny były być mu oddane. Kokczyński bronił się ekscepcyą, iż powództwo nie stosuje się do niego, gdyż nie był dozorcą zajętego majątku, sąd jednak oddalił ekscepcyę, z zasady, że powództwo polega na żądaniu wynagrodzenia za szkody, zrządzone osobistymi czynami pozwanego. Następnie pozwany bronił się, że zarządzał w majątku na skutek prośby Dębskiej, żony właściciela, wykonywając jéj zlecenia, że więc za szkody, jeżeli wynikły, może odpowiadać jedynie Dębska, która dała zlecenie, nie zaś on, który je wykonał. Sąd Okręgowy w Kaliszu, wyrokiem z dnia 3 Października 1891 r. oddalił powództwo i skazał powoda na koszta. Sąd uzał, że z zeznań świadków, głównie zaś z zeznania Dębskiej ujawniło się, iż Kokczyński rozporządzał w majątku na zlecenie Dębskiej i że sprzedawał różne przedmioty na żądanie właścicielki, nie może więc odpowiadać przed powodem za sprzedane z majątku różne przedmioty, na mocy art. 1384 Kod. cyw.; że chociaż art. 214, p. 6 Ustawy tow. kred. ziem. stanowi, że nabywca dóbr na licytacyi ma prawo żądać od osób trzecich wynagrodzenia szkód, zrządzonych w majątku z ich winy po sporządzeniu opisu onego, okoliczność ta jednak nie dowodzi, ażeby Kokczyński obowiązany był bezwarunkowo wynagrodzić powoda za szkody, które zrządzone zostały nie z jego winy; że majątek Bębnów oddany został przez delegata Towarzystwa, przy opisie, pod dozór rządcy Ojrzanowskiego, Kokczyński zaś nie miał dozoru nad majątkiem i dla tego powód, z tytułu szkód, mógł by wytoczyć powództwo jedynie przeciwko dozorcy, dozorca zaś mógłby wytoczyć powództwo przeciwko Kokczyńskiemu, gdyby ten ostatni samowolnie usunął, lub wywiózł jakiebądź przedmioty; lecz prawa takiego niema nabywca dóbr; Od wyroku tego odwołał się Maciński, skutkiem czego Izba Sądowa, wyrokiem zapadłym w d. 31 Sierpnia 1893 roku, uchyliła zaskarżony wyrok i skazała Kokczyńskiego na zapłacenie rs. 1,145 kop. 63, tytułem wynagrodzenia szkód, zrządzonych Macińskiemu. Izba oparła swój wyrok na następujących motywach. Na licytacyi, wywołanej przez towarzystwo kredytowe ziemskie, inwentarz i wszelkie przedmioty, stanowiące nieruchomość z natury i z przeznaczenia, I uważają się za sprzedane razem z majątkiem, skutkiem czego nabywca ma prawo domagać się od poprzedniego właściciela lub od osób trzecich wynagrodzenia szkód, zrządzonych przez usunięcie inwentarza z ich winy po sporządzeniu opisu majątku (art. J 214 punkt 6 Ust. tow. kred. ziem.). Kokczyński przyznał, że zarządzając majątkiem zajętym na sprzedaż, na żądanie żony właściciela, Dębskiej, rozporządził wywieść lub sprzedać różne przedmioty, stanowiące nieruchomość z natury lub przeznaczenia, lecz usiłował dowieść, iż nie jest winien zrządzenia szkód. Tłómaczenie to nie zasługuje na uwzględnienie, nikt bowiem, pod grozą odpowiedzialności, nie może wykonywać czynności bezprawnych, które obrażają i cudze prawa, choćby czynności te zarządzone zostały przez inne osoby i dla tego Kokczyński nie miał prawa przykładać ręki do usunięcia z majątku takich i przedmiotów, które po sprzedaży ulegały wydaniu nowonabywcy i za czyny swe tego rodzaju musi odpowiadać na zasadzie art. 214 p. 6 Ustawy tow. kred. ziem. i art. 1382 Kod. cyw., względem nabywcy dóbr Macińskiego. Sąd Okręgowy niewłaściwie uznał, że Maciński miał prawo zwrócić się z powództwem jedynie do dozorcy dóbr Ojrzanowskiego, gdyż ogólną jest zasadą, ze każdy odpowiada względem poszkodowanego za swoją winę i nie ma przepisu prawa, któryby ograniczał ową odpowiedzialność, zabraniając wytaczać powództwo o szkody, zrządzone w majątku, nabytym na licytacyi, przeciwko osobom, którym nie został powierzony dozór majątku. Co do szczegółów zaś, Izba uznała: że wyrąbane zostały dwie partye drzewa brzozowego: jedna przed sporządzeniem opisu dóbr, druga po sporządzeniu. Za wyrąbanie pierwszej partyi Kokczyński nie może odpowiadać względem Macińskiego, gdyż drzewo w chwili sporządzania opisu już było wyrąbane, stanowiło więc ruchomość, która nie ulegała zajęciu razem z majątkiem, nie ulegała zajęciu i nie ulegała wydaniu nabywcy dóbr na licytacyi. Z powodu więc usunięcia téj partyi, mogliby występować wierzyciele dóbr, nigdy zaś nowonabywca. Za wyrąbanie drugiej partyi, z której zresztą nie skorzystali ani Kokczyński, ani Dębski, gdyż partja ta została sprzedaną przez wójta gminy w drodze egzekucyi, Kokczyński powinien odpowiadać, gdyż wyrąbanie nastąpiło bezprawnie, już po sporządzeniu opisu dóbr, zajęcie zaś i sprzedaż drzewa przez wójta w drodze egzekucyi było następstwem czynów Kokcz., drzewo bowiem nie mogłoby być zajętem i sprzedanem, gdyby nie było wyciętem przez Kokczyńskiego. Również odpowiadać musi Kokczyński za sprzedaż słomy, nawozu, za wyrąbanie kilku sosen, za uszkodzenie stodoły i za sprzedaż inwentarza, gdyż przedmioty usunięte stanowiły nieruchomość z natury lub z przeznaczenia, usunięte zostały przez Kokczyńskiego po sporządzeniu opisu dóbr, powinny były być oddane nabywcy dóbr Macińskiemu. Kokczyński zaś wydając rozporządzenie co do usunięcia tych rzeczy, wiedział o sporządzeniu opisu dóbr i działał ze świadomością, iż rozporządzenia jego naruszają prawa przyszłego nabywcy dóbr, jakim okazał się Maciński. Izba odmówiła zasądzenia wynagrodzenia za usunięte siano. Siano bowiem stanowiło dochód z majątku, nie zaś nieruchomość i dla tego z powodu usunięcia siana, mogliby przeciwko Kokczyńskiemu wystąpić wierzyciele dóbr, do których, podług art. 243 Ustawy tow., należą dochody zabrane po sporządzeniu opisu dóbr, nigdy zaś nowonabywca Maciński, który nie ma tytułu do pobierania dochodów, osiągniętych przed dniem sprzedaży majątku przez licytacyę. W sprawie téj powód w skardze swéj wskazał, wiele żąda wynagrodzenia za szkody zrządzone w każdej kategoryi z wyszczególnionych przedmiotów. przeprowadzeniu badania świadków i wysłuchaniu opinii biegłych okazało się, że szkody co do niektórych punktów były niższe, co do innych wyższe aniżeli żądał powód. Ztąd powstała kwestya, czy sąd, nieobrażając art. 706 Ust. post. cyw., może zasądzić co do niektórych punktów wynagrodzenie wyższe, aniżeli żądał powód, jeżeli ogólna suma zasądzonego wynagrodzenia nieprzenosi ogólnej sumy żądanej przez powoda. Izba rozstrzygnęła tę kwestyę przeciwko powodowi, uznała bowiem, że skoro powód żądanie swe rozbił na kategorye i domagał się wynagrodzenia szkód, zrządzonych w każdej kategoryi oddzielnie, to sąd, w obec art. 706 Ust. post. cyw., nie może zasądzić wynagrodzenia szkód, zrządzonych w każdej oddzielnie kategoryi, więcej, aniżeli było żądanem przez powoda. S.